جعل اطلاعات دیجیتال بهعنوان یک چالش اساسی
در حوزه امنیت سایبری و فناوری اطلاعات، در چهار دسته اصلی طبقهبندی میشود: جعل متن، صوت، تصویر و ویدیو. این دستهبندی بر اساس تکنیکهای بهکاررفته در تولید
محتوای جعلی و میزان تغییرات ایجادشده در دادههای اولیه انجام میشود.

۱.
جعل متن (Text Forgery)
جعل متن شامل تغییر، تحریف یا تولید
محتوای متنی نادرست با هدف فریب مخاطب است. این نوع جعل شامل موارد زیر میشود:
- جعل اسناد رسمی: تغییر
در محتوای اسناد حقوقی، قراردادها و گواهینامهها که با استفاده از روشهای
پردازش متن و ویرایش دیجیتال انجام میشود.
- تولید متن جعلی با هوش مصنوعی: مدلهای
پردازش زبان طبیعی (NLP) نظیر
GPT
قادرند متونی تولید کنند که از لحاظ معناشناسی و ساختاری مشابه متون
انسانی هستند. این فناوری در جعل اخبار، گزارشها و مقالات علمی مورد استفاده
قرار میگیرد.
- جعل در شبکههای اجتماعی: شامل
تولید پیامهای نادرست، بازنشر اطلاعات تحریفشده و ساخت هویتهای جعلی برای
گمراه سازی افکار عمومی.
- جعل ایمیل: حملاتی
که از طریق ایمیلهای جعلی انجام میشود و کاربران را به فریب یا افشای
اطلاعات حساس وادار میکند.
۲.
جعل صوتی (Audio Forgery)
با پیشرفت مدلهای یادگیری عمیق، تولید
صوت جعلی به یکی از ابزارهای قدرتمند برای دستکاری اطلاعات تبدیل شده است. جعل
صوتی شامل تکنیکهای زیر میشود:
- دیپفیک صوتی:
الگوریتمهای مبتنی بر شبکههای مولد تخاصمی (GANs) و مدلهای تبدیل متن به گفتار (TTS) میتوانند صدای افراد را تقلید کنند. این فناوری
در تولید پادکستهای جعلی، تماسهای تلفنی تقلبی و حملات مبتنی بر هویت صوتی
کاربرد دارد.
- پردازش گفتار و تغییر صدا:
با استفاده از الگوریتمهای Voice
Conversion،
ویژگیهای صدای یک فرد به صدای فرد دیگر تبدیل میشود.
- حذف یا دستکاری بخشهایی از صوت:
ابزارهای پردازش صوت قادر به حذف یا تغییر بخشهایی از یک فایل صوتی
برای تغییر معنا و مفهوم کلی آن هستند.
۳.
جعل تصویری (Image Forgery)
جعل تصاویر با استفاده از تکنیکهای
پردازش تصویر و یادگیری عمیق، موجب ایجاد تصاویر نادرست و تغییر یافته میشود. روشهای
رایج این نوع جعل عبارتاند از:
- دیپفیک تصویر: فناوری GANs قادر است تصاویر واقعی را با چهرههای جعلی
جایگزین کند. این روش در تولید چهرههای جدید، تغییر چهره افراد در عکسها و
حتی جعل اسناد هویتی کاربرد دارد.
- دستکاری دیجیتالی تصاویر: تکنیکهایی مانند (splicing ترکیب
چند تصویر)، cloning )کپی کردن بخشهایی از تصویر) و(removal حذف عناصر تصویر) برای ایجاد تغییرات غیرواقعی در تصاویر استفاده
میشوند.
- تولید تصاویر جعلی: مدلهایی نظیر StyleGAN قادرند تصاویری خلق کنند که از لحاظ بصری کاملاً
واقعی به نظر میرسند، اما در واقعیت وجود ندارند.
۴.
جعل ویدیویی (Video Forgery)
با گسترش الگوریتمهای هوش مصنوعی، تغییر
ویدیوها به یکی از ابزارهای تأثیرگذار در جنگهای
اطلاعاتی، تبلیغات
جعلی و حملات سایبری
تبدیل شده است. روشهای جعل ویدیویی شامل موارد زیر هستند:
- دیپفیک ویدیو : ترکیب شبکههای عصبی عمیق با تبدیل
تصویر به تصویر امکان تغییر چهره و حرکات افراد را در ویدیو
فراهم میکند. این فناوری برای جعل سخنرانیهای سیاسی، انتشار
ویدیوهای جعلی از شخصیتهای معروف و ایجاد صحنههای غیرواقعی
مورد استفاده قرار میگیرد.
- حذف یا تغییر فریمها:
برخی از تکنیکهای پردازش ویدیو میتوانند فریمهای کلیدی را حذف یا
جایگزین کنند، بهگونهای که روایت کلی ویدیو تغییر یابد.
- جعل همگامسازی گفتار و حرکات
چهره:
در این روش، صوت جعلی بر روی ویدیوی اصلی قرار داده میشود و حرکات
چهره مطابق با صوت تغییر میکند.