جعل تصویر چهره یکی از پیشرفتهترین و چالشبرانگیزترین انواع جعل دیجیتال محسوب میشود که بهطور گسترده در جعل هویت، جعل رسانهای، تبلیغات فریبنده، حملات امنیتی و دستکاری افکار عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع جعل بهدلیل وابستگی به فناوریهای بینایی کامپیوتر، یادگیری عمیق و شبکههای مولد تخاصمی (GANs) از دقت و کیفیت بالایی برخوردار شده و تمایز آن از تصاویر واقعی به یک چالش اساسی در حوزههای امنیت سایبری، جرمشناسی دیجیتال و احراز هویت بیومتریک تبدیل شده است.
دیپفیک یکی از پیچیدهترین روشهای جعل تصویر چهره است که با استفاده از شبکههای عصبی مولد، بهویژه مدلهای مبتنی بر GANs، قادر است چهره فردی را بهطور کاملاً طبیعی تغییر داده و جایگزین چهره فرد دیگری کند. این روش معمولاً در ویدئوها و تصاویر متحرک کاربرد دارد و برای اهدافی مانند جعل هویت، انتشار اطلاعات نادرست، جعل اعترافات و تخریب وجه افراد استفاده میشود. مهمترین تکنیکهای دیپفیک عبارتند از:
در این روش، دو یا چند تصویر چهره با یکدیگر ترکیب شده و یک چهره جدید تولید میشود که دارای ویژگیهای هر دو فرد است. این تکنیک بیشتر در جعل اسناد هویتی، گذرنامه و احراز هویت بیومتریک استفاده میشود، بهگونهای که هر دو فرد میتوانند از یک هویت جعلی مشترک استفاده کنند. روشهای تشخیص شامل تحلیل تغییرات ریزساختاری تصویر و بررسی ناهمگنی در ویژگیهای بیومتریک هستند.
در این تکنیک، ویژگیهایی مانند سن، جنسیت، رنگ پوست، مدل مو، و حتی فرم اجزای چهره بهطور مصنوعی تغییر داده میشود. ابزارهای مبتنی بر شبکههای عصبی عمیق (Deep Neural Networks - DNNs) مانند StyleGAN میتوانند چهرههای جعلی با جزئیات واقعی تولید کنند که برای مقاصدی مانند تولید پروفایلهای جعلی در شبکههای اجتماعی، تبلیغات دیجیتال و حملات فیشینگ بصری مورد استفاده قرار میگیرند.
در این روش، بخشهایی از یک چهره واقعی برداشته شده و با بخشهای دیگر ترکیب میشود. این تکنیک در جعل تصاویر گروهی، تغییر چهره افراد در اسناد رسمی و تولید تصاویر فریبنده در رسانهها کاربرد دارد. روشهای پردازش تصویر مانند تحلیل تغییرات نویز، بررسی مرزهای ادغامشده و الگوریتمهای یادگیری ماشین میتوانند این نوع جعل را شناسایی کنند.